Veelgestelde vragen & contact

Door het integrale karakter van project Meanderende Maas is het een heel bijzonder project, met name omdat we in zo’n groot gebied werken. De combinatie van dijkversterking, natuurontwikkeling en meer ruimte voor de rivier maakt dat het een bijzonder project is, dat diverse elementen samenbrengt.

Voorafgaand aan het gehele plan is gekeken waar er beschermde natuur in het gebied is. Op basis daarvan is er een plan opgesteld en hier is een vergunning voor verleend. Ook is de ecoloog regelmatig in het gebied te vinden. De ecoloog monitort de beschermde flora en fauna.

Boskalis heeft een ‘deelgebiedsomgevingsmanager’ die nauw contact onderhoudt met omwonenden. Hij of zij zal dan ook vaak te vinden zijn in het gebied. De contactgegevens van hem of haar worden op een later moment bekend gemaakt.

Jazeker! De details daarvan zijn nu nog niet bekend. We verwachten hier in het eerste kwartaal van 2025 meer over te kunnen zeggen.

Vragen over de werkzaamheden kunnen straks gesteld worden via meanderendemaas@boskalis.com.

De omgeving wordt nauw betrokken bij de uitvoering, en kan hier ook suggesties voor aanleveren bij de aannemer. Vlak voordat de uitvoering (eind 2024) gaat starten, zullen er nog 2 informatiebijeenkomsten worden georganiseerd in het gebied.

Aannemer Boskalis is straks verantwoordelijk voor alle communicatie over de werkzaamheden en de plannen. Ook communiceert Boskalis over de bereikbaarheid van woningen en panden en over eventuele hinder. Dit doen zij echter in nauwe afstemming met project Meanderende Maas, wij blijven uiteindelijk eindverantwoordelijk voor het project en houden dan ook de regie op de communicatie.

Alle indieners van een zienswijze, ontvangen op 17 mei 2023 een brief met een persoonlijk antwoord. Daarna zullen alle besluiten die nodig zijn voor de uitvoering van het project ter inzage liggen van 23 mei tot en met 4 juli 2024.

Heeft u vragen over bijvoorbeeld het beheer en onderhoud van de Maasdijk, windschade, vergunning maaionderhoud, groenonderhoud, schapen op de dijk, etc.? Stuur dan een e-mail naar clusterkeringen@aaenmaas.nl.

Bij het ontwikkelen van het plan voor Meanderende Maas kijken we heel zorgvuldig naar de belangen die worden geraakt door de maatregelen. Desondanks kan er schade ontstaan als gevolg van de realisatie of als gevolg van plan zelf. Een verzoek tot nadeelcompensatie  kan worden ingediend, vanaf het moment dat het projectplan is vastgesteld. Dit duurt nog even, maar we willen u nu alvast informeren over de mogelijkheid van nadeelcompensatie.

Wij onderzoeken van te voren de (mogelijke) effecten van maatregelen op onder meer de grondwaterstand. Met behulp van een computermodel berekenen we wat de mogelijke effecten op de grondwaterstand zouden kunnen zijn. De berekeningen checken we op juistheid door deze te vergelijken met gemeten grondwaterstanden. Hiervoor zijn peilbuizen geplaats in het gebied.

Door het klimaat moeten we rekening houden met meer regenval in het stroomgebied van de Maas (Duitsland, België, Frankrijk, Nederland). Alle klimaatscenario’s van het KNMI wijzen deze richting op. Meer regenval leidt tot hogere piekafvoeren van de Maas. Bij het bepalen van de maatregelen houden we hier rekening mee.

Op dit moment voert Natuurmonumenten het werk uit voor ontwikkeling van de uiterwaarden bij Demen en Dieden tot natuurgebied. Dit valt binnen het projectgebied van Meanderende Maas. De doelstelling en betrokken partijen van beide projecten overlappen elkaar grotendeels. De betrokken partijen zorgen ervoor dat de maatregelen van beide projecten met elkaar zijn afgestemd.

De uiterwaarden in de buurt van de dijk (om en nabij de 100 meter) zijn belangrijk voor de sterkte  van de dijk. De klei die er ligt,  zorgt ervoor dat rivierwater bij piekafvoeren moeilijker onder de dijk door kan stromen (piping). Hoe dikker en breder dat kleipakket, des te beter de bescherming. Als we graven in de uiterwaarden kan dit invloed hebben op het kleipakket en daarmee ook op de sterkte van de dijk. We houden hier rekening mee bij de ontwikkeling van de maatregelen.

De Maasdijk is onderverdeeld in zo logisch mogelijke eenheden. Iedere eenheid heeft een waterveiligheidsnorm,  waarbij de hoogte van de norm afhankelijk is van de gevolgen van een dijkdoorbraak. Een doorbraak in het traject Ravenstein Lith heeft grote gevolgen voor Oss en ‘s-Hertogenbosch. Dit is de reden dat Ravenstein-Lith een hoge norm heeft.

Op basis van onderzoek is bovendien gebleken dat de dijksterkte  tussen Ravenstein en Lith te wensen overlaat. Dit komt onder meer door het risico op piping. Landelijk is afgesproken om daar te beginnen waar het grootste veiligheidsrendement wordt gehaald. Het traject Ravenstein-Lith behoort tot deze categorie projecten.

Maatregelen stroomopwaarts en benedenstrooms in de Maas kunnen de waterstanden bij piekafvoeren van de Maas beïnvloeden. Over de hele Maas wordt naar dergelijke maatregelen gekeken. Er zijn   ook al concrete projecten in Limburg. We houden deze projecten en de gevolgen voor ons project goed in de gaten. De landelijke afspraken die hierover worden gemaakt, nemen we mee in ons project.

We weten dat maatregelen aan de rivier bijdragen aan lagere waterstanden bij piekafvoeren van de Maas. Hierdoor hoeft de dijk minder te worden opgehoogd. Daarnaast kunnen rivierverruimende maatregelen gecombineerd worden met andere doelen, zoals natuurontwikkeling en de winning van klei en zand. Het kan ook bijdragen aan een aantrekkelijke omgeving en daarmee een impuls geven aan dit gebied.

In Nederland gelden per 1 januari 2017 nieuwe landelijke waterveiligheidsnormen. Deze normen zijn gemaakt voor de lange termijn: ze moeten zijn gerealiseerd in 2050. Het is dus heel onwaarschijnlijk dat deze normen op een zo korte termijn als tien jaar worden herzien. Als  indicatie: de vorige waterveiligheidsnormen dateerden uit de jaren ’70.

In Nederland gelden per 1 januari 2017 nieuwe landelijke waterveiligheidsnormen. Voor de dijk tussen Ravenstein en Lith is deze wettelijke veiligheidsnorm 1/10.000 jaar. Dat betekent dat de kans op overstroming niet groter mag zijn dan 1 keer per 10.000 per jaar.

Wanneer een dijktraject lager scoort dan deze norm, dan  voldoet het traject niet meer aan de wettelijke eis en is een dijkversterking nodig. Hoe  groter  de afstand tot de norm, hoe groter  de urgentie voor de dijkversterking.

De projectorganisatie Meanderende Maas gaat tussen Ravenstein en Lith de dijk versterken en de Maas meer ruimte geven. Op die manier wordt de kans op overstromingen in Oss, ’s-Hertogenbosch en omgeving verkleind. Het gebied voldoet dan aan de nieuwe normen voor waterveiligheid, die sinds 2017 van kracht zijn. De noodzaak om maatregelen aan de rivier en dijk te treffen biedt tegelijkertijd kansen voor de regio rondom de Meanderende Maas: kansen voor natuur, recreatie, cultuurhistorie, leefomgeving en economie. Daarvoor gaan we met bewoners en ondernemers in gesprek. Op die manier komen we tot oplossingen, die passen bij de mensen die hier leven en werken. Zo leidt de Meanderende Maas niet alleen tot een gebied dat beter beschermd is tegen water, maar ook economisch sterker, ecologisch waardevoller, recreatief en cultuurhistorisch aantrekkelijker is geworden.

Allereerst wonen er nu veel meer mensen achter de dijk dan vroeger. Er zijn meer mensenlevens, maar ook meer woningen, bedrijven en infrastructuur die beschermd moeten worden. Daarnaast neemt de hoeveelheid water dat de Maas afvoert toe door klimaatverandering. Er komen vaker hoge waterstanden voor die ook langer kunnen duren. Als we niks doen, wordt de kans op een dijkdoorbraak groter.

De Maasdijk tussen Ravenstein en Lith moet inderdaad vrijwel overal hoger worden. Op veel plekken moet de dijk ook worden versterkt om overstromingen te voorkomen. De dijk moet namelijk bij hogere waterstanden ook stabiel blijven. Versterking van de dijk gebeurt bijvoorbeeld door het verbreden van de dijk met grond of het verstevigen met bijvoorbeeld damwanden of andere technieken.

Door de rivier en/of uiterwaarden breder of dieper te maken, kan daarnaast de waterstand worden verlaagd, waardoor de dijk op sommige trajecten minder verhoogd hoeft te worden.

Deze animatie laat de werking van het faalmechanisme ‘instabiliteit vooroever’ zien. Door aantasting van de vooroever, het gedeelte vanaf de laagwaterlijn tot de bodem, kan de dijk aan de rivierzijde in elkaar zakken.

De waterschappen Aa en Maas en Rivierenland staan met hun partners en de omgeving aan de lat om de bescherming tegen hoogwater te verbeteren. Mocht er vóór die tijd hoogwater op de Maas komen, dan zijn we goed voorbereid, dankzij onze dijkwachten en een goede calamiteitenorganisatie. We hebben contracten met aannemers die met noodmaatregelen paraat staan. De kans op een zeer ernstige overstroming is niet hoog. De mogelijke gevolgen zijn wel groot en daarom nemen we maatregelen.

Nee, in een laaggelegen land zoals Nederland met veel water zijn overstromingen helaas nooit helemaal uit te sluiten. 100% veiligheid bestaat niet, het gaat erom het overstromingsrisico terug te brengen tot wat we als samenleving maatschappelijk aanvaardbaar en betaalbaar vinden.

60% van Nederland kan overstromen, maar de hoogte van het water is erg afhankelijk van de locatie. Op www.onswater.nl kunt u zien wat de maximale waterhoogte in uw straat is bij een grote overstroming. Op www.overstroomik.nl kunt u ook zien wat u in dat geval het beste kunt doen.

Na de zienswijzeperiode betrekken de verschillende overheden de ingediende zienswijzen bij het komen tot definitieve besluiten. Indien een zienswijze nieuwe inzichten oplevert, kan dat leiden tot een aanpassing in het definitieve besluit. Naar verwachting starten in 2024 de werkzaamheden aan de dijk en rivierverruiming. De dijk zal dan in 2026 gereed zijn. De afronding van de werkzaamheden van project Meanderende Maas in de uiterwaarden is in 2029 voorzien.

Verschillende organisaties werken samen om het project Meanderende Maas te realiseren. De waterschappen Aa en Maas en Rivierenland, de provincies Noord-Brabant en Gelderland, gemeenten Oss, West Maas en Waal en Wijchen, Natuurmonumenten en het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat/Rijkswaterstaat. Bovendien werkt het project nauw samen met het nationale hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) en het Meerjarenprogramma Infrastructuur, ruimte en Transport (MIRT).

Hoogwater op de Maas heeft gevolgen voor beide oevers, dus niet alleen in Noord-Brabant (Oss) maar ook in Gelderland (Wijchen en West Maas en Waal). Maatregelen aan de ene kant kunnen effecten hebben op de veiligheid aan de overkant van de Maas. Ook natuur- en recreatieontwikkelingen kunnen het beste van meerdere kanten worden bekeken. Daarom werken we samen met verschillende partijen aan de noord- en zuidkant van de Maas.

Het rijk heeft besloten dat alle inwoners en bedrijven achter dijken of duinen in Nederland in 2050 beter beschermd moeten zijn tegen overstroming vanuit de grote rivieren of de Noordzee. In 2050 heeft iedereen dezelfde basisveiligheid tegen overstroming. Gebieden met meer inwoners, bedrijven en infrastructuur krijgen een extra hoge veiligheidsnorm. Op te voldoen aan de veiligheidsnorm moet er nog veel gebeuren, waarmee we op tijd moeten beginnen. Sommige dijken hebben prioriteit en worden als eerste onderzocht en versterkt. Dat is ook het geval bij de Maasdijk in Oss, tussen Ravenstein en Lith. De Maasdijk hier beschermt de inwoners en bedrijven van Oss én ook ’s-Hertogenbosch en omgeving tegen ernstige overstroming.